لاستیک ها و پلاستیک ها امروزه و با پیشرفت تکنولوژی و صنعت، به جزئی جدا ناپذیر از زندگی بشر تبدیل شده اند. لاستیک یک ماده الاستیک است که یا از گیاهان الاستیک به دست می‌آید یا با استفاده از روغن نفت سنتز می‌شود و در مقابل پلاستیک یک ماده پلیمری است که با اعمال گرما و فشار امکان قالب‌گیری و شکل‌دهی را دارد.
دوام پلاست تولید کننده انواع گرانول در کشور است که از مواد اولیه تولید ظروف پلاستیکی می باشد. برای بدست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد انواع گرانول و کاربردهای آن مقاله " گرانول چیست " را مطالعه کنید.
در این مقاله قصد داریم به موارد زیر بپردازیم:
لاستیک چیست؟
لاستیک به چند روش تولید می شود؟
کاربرد لاستیک
پلاستیک چیست؟
پلاستیک ها به چند دسته تقسیم می شوند؟
کاربرد پلاستیک
تفاوت بین مواد لاستیکی و پلاستیکی در چیست؟
چگونه مواد لاستیکی و پلاستیکی را تشخیص دهیم؟
لاستیک همانطور که گفته شد یک ماده ی الاستیک است که قابلیت کشسانی بالایی دارد تا جایی که گاهی تا 60 برابر طول اولیه خود کش می آید و همین قابلیت آن باعث شده تا در صنایع مختلفی بسیار پرکاربرد باشد. این ماده ی ارتجاعی در برابر بریدگی و خوردگی مقاومت خوبی دارد. به غیر از خاصیت کشسانی بودن لاستیک می توان سختی، مقاومت کششی، ازدیاد طول نهایی و حد فشردگی بالا از جمله ویژگی ها و خصوصیات لاستیک به شمار آرود. لاستيك فاسد شدني نيست و به طور عادي نياز به روغن كاري ندارد. سختي آن با گذشت زمان افزايش مي يابد به طوري كه پس از ولگانيزه كردن لاستيك (تركيب كردن با گوگرد) پس از چند ساعت در دماي معمولي سختي آن به شدت افزايش پيدا مي كند. از لاستيك ها به عنوان مستهلك كننده صوت نيز استفاده مي شود و آن به اين علت است كه سرعت حركت صوت در لاستيك سرعت حركت آن در فولاد است لذا كامپوزيت هاي لاستيكي و فلزي به طور قابل توجهي از انتقال صوت جلوگيري مي كنند.
با این که لاستیک مقاومت بسیار بالایی دارد اما در هنگام تماس یا برخورد با بعضی مواد یا شرایط ممکن است دچار تغییراتی شود. مثلاً بسياري از لاستيك ها در اثر ارتباط با سيالاتي چون نفت خام دچار تورم و كاهش مقاومت تنشي و كاهش قابليت ازدياد طول مي شود بعضي لاستيك ها تابع درجه حرارت مي باشد به طوري كه در درجه حرارت هاي پايين لاستيك سختي افزايش يافته و حالت ارتجاعي لاستيك كاهش پيدا مي كند.
لاستیک به دو روش، طبیعی و مصنوعی تولید می شود. لاستیک طبیعی همانطور که از نامش پیداست از روش های طبیعی بدست می آید. برای تولید لاستیک طبیعی از لاتکس درخت لاستیک که یک ماده شیری و چسبناک است و از قسمت های نزدیک به پوست درخت بدست می آید، استفاده می گردد. لاستیک های طبیعی را به صورت شیره مایع از درخت می گیرند. لاستيك طبيعي در موقع كش آمدن حرارت از دست مي دهد و در زمان برگشت حرارت را جذب مي كند.
لاستیک مصنوعی نیز ساخته ی دست بشر است و با استفاده از روغن نفت سنتز می شود. این ماده پرکاربرد از نفت یا گازهای طبیعی در کارخانه های شیمیایی با استفاده از پتروشیمی تولید می شود. دلیل تولید آن هم بر می گردد به جنگ جهانی دوم، یعنی وقتی که منابع لاستیک های طبیعی به دست دشمنان افتاد، کشورها به فکر پیدا کردن ماده ای جایگزین برای لاستیک طبیعی افتادند که حدوداً در ۱۹۳۰ توسط شرکت دوپنت لاستیکی بنام نیوپرن معرفی شد. این ماده تبدیل به ماده استراتژیک در جهان شد. امروزه لاستیک های زیادی از ترکیب با پلاستیک ساخته می شود. با استفاده از فیلر‌های نرم کننده و سخت کننده می توان انواع لاستیک با خاصیت مقاومت در برابر خورندگی و حرارت را تولید کرد.
لاستیک در صنایع مختلف کاربردهای بسیاری دارد. از جمله این کاربردها می توان به لوله ها، تاير كاميون ها و ساير وسايل حمل و نقل، شيلنگ ها، تسمه هاي نقاله، فرش ها و صفحات لاستيكي، تسمه ها، پاشنه وتخت كفش، اسفنج هاي لاستيكي و ... اشاره کرد. این ها تنها بخشی از کاربردهای لاستیک در صنایع مختلف می باشد. دوام پلاست تولیدکننده انواع گرانول در کشور است و در واقع می توان گفت که یکی از تولیدکنندگان مواد اولیه ی ظروف پلاستیکی می باشد. اگر می خواهید در این زمینه اطلاعات بیشتری کسب کنید با کارشناسان ما تماس بگیرید.
پلاستیک شباهت بسیاری به لاستیک مصنوعی دارد چرا که ساخته ی دست بشر است و در کارخانه های پتروشیمی و شیمیایی تولید می گردد و دلیل آن هم ارتباط مستقیم پلاستیک با نفت است. در واقع پلاستیک یک ماده ی پلیمری ست که از نفت و مشتقات آن یعنی مواد آلی بدست می آید و با اعمال گرما و فشار امکان قالب گیری و شکل دهی را دارد. به همین دلیل نسبت به لاستیک ها سخت و سفت هستند. این ویژگی قالب گیری یا اصطلاحاً چکش خواری پلاستیک باعث شده تا فرم دهی آن به اشکال مختلف با روش اکستروژن به سهولت انجام گردد. پلاستیک به دلیل وزن کمی که دارد در صنایع مختلف بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. اگر بخواهیم ویژگی های پلاستیک را بگوییم می توانیم به چگالی کم، وزن سبک، رسانایی الکتریکی ضعیف و مقاومت بالای آن در شرایط مختلف اشاره کنیم. جدای از این ها پلاستیک ها بسیار پایدار هستند و سرعت تخریب کمتری دارند. پلاستیک ممکن است سخت یا نرم، شفاف یا مات باشد. همچنین به دلیل کاربرد آن در محصولات و تجهیزات مختلف می تواند شبیه چوب، چرم، فلز یا حتی ابریشم به نظر آید.
یکی از خواص پلاستیک ها این است که می توان با کمی تغییرات در ترکیبات اولیه، آن را برای استفاده های گوناگون آماده کرد. همانطور که در اطراف خود می بینید پلاستیک های مختلفی با میزان مقاومت و کارایی متفاوتی وجود دارند و در حال حاضر می توان گفت بیش از هزار نوع پلاستیک های مختلف در دنیا ساخته می شود که البته مواد خام اولیه همه ی آن ها از نفت و گاز بدست می آید.
پلاستیک ها به دو دسته، ترموپلاست و ترموست تقسیم می شوند. ترموپلاست ها پلاستیک هایی هستند که با افزایش دما نرم می شوند و وقتی که سرد می شوند به سختی اولیه بر می گردند. ترموست ها برعکس ترموپلاست ها با افزایش دما سخت تر می شوند و با سرد شدن سختی خود را از دست نمی دهند و فقط با حرارت دادن تحت فشار می توان به شکل خاصی تغییر کنند ولی تغییر شکل مجدد آن ها امکان پذیر نیست.
پلاستیک ها نیز مانند لاستیک ها در صنایع گوناگونی کاربرد دارند. اگر بخواهیم چند مورد از این کاربردها را نام ببریم می توان به صنایع بسته بندی، پزشکی، نساجی، غذا و دارو، عایق کاری، صنایع خودروسازی، مبلمان و لوازم خانگی، لباس های زمستانی، صنایع الکتریکی (به عنوان روکش جهت عایق الکتریسیته و سایر لوازم الکتریکی)، لوله آب و فاضلاب، مخازن آب، وسایل حمل و نقل، تجهیزات صنعتی، صنایع عکاسی، تولید کیف و کفش و ... اشاره کرد. این ها تنها بخشی از نمونه های استفاده پلاستیک در زندگی روزمره بشر می باشد. شما به هر طرف که نگاه کنید رد پایی از پلاستیک را خواهید یافت. حتی همین کامپیوتر یا موبایل یا تبلتی که دارید به واسطه ی آن این مقاله را می خوانید. همه و همه از پلاستیک ساخته شده اند.
لاستیک و پلاستیک را تا اینجای مقاله شناختید و با کاربردهای آن ها آشنا شدید. اما این دو ماده بسیار مهم در زندگی بشر که باعث جهش عظیمی در رشد صنایع مختلف شده اند از نظر خواص، کاربرد و ظاهر با یکدیگر تفاوت هایی دارند. تفاوت هایی که باعث می شود هر کدام از این دو ماده پرمصرف را در صنایع گوناگون با روش های مختلفی استفاده کرد و به واسطه ی آن ها محصولات جدیدی را تولید کرد. در این بخش از مقاله قصد داریم به بیان تفاوت های میان لاستیک و پلاستیک بپردازیم. تا انتها با ما باشید.
• پلاستیک و لاستیک هر دو از پلیمر تشکیل شده اند. برخی از پلیمرها مصنوعی هستند، در حالی که بسیاری از انواع پلیمرها ترکیبات طبیعی هستند. پلاستیک یک پلیمر مصنوعی است، در حالی که لاستیک به عنوان یک پلیمر طبیعی نیز یافت می‌شود، این تفاوت اصلی بین پلاستیک و لاستیک است.
• پلاستیک از روش های صنعتی به دست می آید ولی لاستیک را می توان از دو روش صنعتی و طبیعی تولید کرد. مواد اولیه پلاستیک از نفت خام استفاده می کنند ولی مواد اولیه لاستیک طبیعی در درختان لاستیک و به عنوان لاتکس تولید می شود و البته می توان لاستیک مصنوعی را نیز از نفت یا گازهای طبیعی به وجود آورد.
• پلاستیک خاصیت انعطاف پذیری بالایی دارد به همین دلیل می تواند به اشکال مختلف قالب گیری شود ولی در مقابل لاستیک خاصیت ارتجاعی دارد و برای فرم دهی به شکل های گوناگون مناسب نیست.
• پلاستیک بسیار کم خطرتر از لاستیک است و میزان سمی بودن آن نسبت به لاستیک بسیار پایین تر است.
• یکی دیگر از تفاوت های مهم کاربرد آن ها است. از پلاستیک ها تقریبا در هر زمینه ای استفاده می شود، مانند لباس، غذا، نوشیدنی، ساخت و ساز و بسیاری موارد دیگر. در حالی که لاستیک ها بیشتر در تایرهای وسایل نقلیه، اهداف صنعتی و جنگ های اولیه تا پیشرفته استفاده می شوند.
• پلاستیک ها پس از قالب گیری و خنک شدن به هر علتی اگر تغییر شکل دهند دیگر به حالت اولیه بر نمی گردند و برای بازگشت به شکل قبلی باید عمل بازیافت و آن هم در کارخانه صورت گیرد. در حالی که لاستیک به دلیل خاصیت ارتجاعی که دارد بسیار آسان تر از پلاستیک می تواند به حالت اولیه باز گردد.
• پلاستیک قابلیت کشسانی ندارد و در ظروف پلاستیکی که منعطف هستند نیز باز هم از کشسانی بالایی برخوردار نیست. این در حالیست که لاستیک قابلیت کشسانی تا چند برابر اندازه خود را دارد.
• روش ساخت پلاستیک عموماً قالب گیری و تزریق است در حالی که لاستیک ها به طور کلی قالب ریزی می شوند. البته لاستیک را نیز می توان با روش تزریق ساخت اما هزینه آن بیشتر خواهد شد.
• هزینه ی قالب های لاستیکی بسیار ارزان تر از قالب های پلاستیکی می باشد و برای تولید لاستیک طبیعی به نیروی انسانی زیادی نیاز است. البته هزینه نهایی محصولات پلاستیکی کمتر از محصولات لاستیکی ست و می تواند به دلایلی نظیر روش قالب گیری، بازیافت و منابع طبیعی پایان پذیر اشاره کرد.
• پلاستیک قابلیت بازیافت را برای همیشه دارد و می توان بارها و بارها از آن استفاده کرد. در مقابل لاستیک به طور مستقیم قابل بازیافت نیست و فقط می توان قبل از استفاده از آن، درون لاستیک اصلاح شده پردازش شد. این تفاوت به دلیل ساختارهای متفاوت مولکولی آن هاست.
• لاستیک ها اغلب با رنگ تیره تولید می شوند ولی پلاستیک ها با رنگ های متنوع در بازار یافت می گردد.
لاستیک و پلاستیک همانطور که گفته شد تفاوت های زیادی دارند ولی شاید برای بسیاری از افراد هنوز تمایز این دو ماده از هم مشکل باشد و یا حتی قابل تشخیص نباشد. به طور کلی چهار روش برای تشخیص یک قطعه یا محصول پلاستیکی و محصول لاستیکی وجود دارد که ما در این بخش از مقاله به آن خواهیم پرداخت.
اگر با قطعه ای برخورد کردید که به صورت نواری یا حلقه ای یا هر شکل و فرم دیگری بود می توانید برای تشخیص این که آیا لاستیک است یا پلاستیک آن را به دو طرف بکشید. اگر به اندازه سه برابر طول اولیه خود کش آمد و سپس به حالت اولیه و بدون تغییر فرمی بازگشت، آن قطعه لاستیک است و در غیر این صورت شما یک قطعه ی پلاستیکی در دست دارید.
قطعه ای که در دست دارید اگر قطر آن به 5/12 میلی متر می رسد می توانید آن را از فاصله ی یک متری به سمت زمینی که با سنگ یا سرامیک پوشیده شده است رها کنید. اگر آن قطعه پس از برخورد با زمین به سمت بالا پرتاب شود مشخص است که قطعه لاستیکی ست. این آزمایش را می توانید با چکش نیز انجام دهید. چکش را به صورت عمود روی قطعه رها کنید. اگر چکش با مسافت زیادی به سمت عقب برگشت قطعه ی شما لاستیکی ست.
دلیل آن هم اینست که وقتی نمونه پس از برخورد بر می گردد، در واقع بخشی از انرژی پتانسیل حاصل از سقوط را در زنجیرهای خود ذخیره می کند و سپس آن را پس می دهد و این عمل می تواند چند بار تکرار شود، این ویژگی تنها به لاستیک ها اختصاص دارد زیرا اولاً زنجیرهای پلیمری آن ها حالت فنری شکل دارند ثانیاً چون لاستیک ها ده ها درجه سانتیگراد بالاتر از دمای انتقال شیشه ای خود می باشند، از انرژی و سرعت عمل کافی برخوردارند تا ماهیت ویسکوالاستیک خود را که شامل ذخیره سریع و پس دادن انرژی می باشد به صورت برجهندگی بروز دهند.
لاستیک ها در اثر تماس با برخی از حلال ها به شدت متورم می شوند در حالی که این میزان تورم در پلاستیک ها دیده نشده است. اتصالات عرضی لاستیک ها با درجه کم و پلاستیک ها با درجه بالاست. این یکی از دلایل تورم آن ها در مجاورت با بعضی از حلال ها می باشد. همچنین در لاستیک ها امکان نفوذ حلال زیاد بین فضای زنجیره های مولکولی وجود دارد. این در حالیست که پلاستیک ها اجازه ی نفوذ ریزمولکول های حلال را به داخل پلیمر نمی دهند.
دانسیته لاستیک کمتر از پلاستیک است و آن هم به دلیل اینست که در تولید قطعات لاستیکی افزودنی های متنوعی با درصدهای زیادی اضافه می شوند که تغییرات زیادی را در دانسیته قطعه به وجود می آورند و این یکی از وجوه تمایز لاستیک و پلاستیک از همدیگر است. برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید با مشاوران ما در دوام پلاست تماس حاصل فرمایید.
لاستیک و پلاستیک از جمله مواد بسیار پرمصرف در صنایع گوناگون هستند که این روزها به وفور در اطراف خود حضورشان را کاملاً احساس می کنیم. لاستیک یک ماده ای با قابلیت کشسانی بالاست که به دو صورت طبیعی و مصنوعی بدست می آید. در مقابل پلاستیک یک ماده ی مصنوعی و ساخت دست بشر است و با اعمال گرما و قالب گیری و شکل دهی به وجود می آید. دوام پلاست تولید کننده انواع گرانول با کیفیت بالا می باشد، برای اطلاعات بیشتر در مورد قیمت گرانول و نحوه سفارش گرانول با کارشناسان ما در تماس باشید.
هر گونه استفاده تجاری و ابزاری از این وب سایت به هر نحو با کسب اجازه از مدیریت وب سایت امکان پذیر است و در صورت نقض آن، این مسأله مورد پیگیرد قرار خواهد گرفت.
